İşletmelerin büyük çoğunluğunda gerek kalite yönetim sistemlerinin şart koşması nadiren gerekliliğin farkındalığıyla kurumsal bilgi başlığında “misyon”, “vizyon” bilgilendirmelerini görürüz.

Hem derslerim hem danışmanlıklarım hem de seminerlerim esnasında bu iki kelimenin aslında ne kadar önemli olduğunu ve anlamı farkında olunmadan internet sitelerine birileri tarafından yerleştirildiğini aktarmaya çalışıyorum.
 
2014’ü geride bırakırken ve 2015’i karşılarken sizlere stratejik yönetimin başlangıç noktalarını aktarmak istedim.

İşletmeler hep var olmak çabasıyla kuruluş sonrası dönemlerini geçirirken zaman geçtikçe büyümek ve sürdürülebilir büyümek için planlar yapar.

Planlaması iyi yapılmış bir yolculuğun sonunun nereye varacağı işletmeler için de kestirilebilir yani hangi pazara girilecek, nasıl girilecek, mevcut pazarda ne gibi hedefler konacak bu hedeflere nasıl ulaşılacak soruları planlama kültürü olan bir işletme için yanıtları varsayılan başlıklardır. İşte tam olarak da biz büyümenin ve yaşam yolculuğunun rasgele kararlarla şansa bağlı yatırımlarla değil bilinçli düşünülmüş senaryolarla olabileceğinden bahsedeceğiz.

Bu bilinç öncelikli olarak stratejik bilincin varlığıdır. Yani gelecek senaryoları belli bir düşünce sistematiğinin sonucunda ortaya çıkar ve her işletme geleceğini planlamak zorundadır. Sürdürülebilirlik yolculuğu uzun dönemli ve sistemli bir çabayı gerektirir.

O zaman bu yolculuğa doğru nasıl başlanır?

İlk sorumuz sofistik felsefenin de çıkış sorusu: İnsan kimdir ve niçin vardır?

İşletmeleri biraz düşünmeye sevk edeceğiz.

İşletmeler de tıpkı insana benzer dedik. O zaman ilk soracağımız soru işletme için “ Sen kimsin?” “Niçin var oldun?”

Bu sorulara verilen yanıt işletmelerin yaşam yolculuğuna doğru başlamasını sağlayacaktır.

Bu soru işletme dilinde “misyon” a karşılık gelir yani “varoluş amacı”.

İşletmeler neden var olduğuna doğru yanıt verebilirse kuruluş amaçlarını ve ne yaptıklarını doğru belirleyebilirse gelecek yolculukları da doğru noktadan başlayacaktır. Kuruluş unvanlarında çeşitli başlıklar olan işletmelerin odaklandıkları ana faaliyet alanlarını belirlemeleri ve büyüme planlarını ana faaliyet alanlarını dikkate alarak yapmalarından fayda vardır. Aksi durumda rasgele gelişen durumlara son dakika bulunan çözümlerle bazen de krizi yönetemeyerek yürümek yaşamın kendisi oluverir. Bahsettiğimiz planlı felsefede bu şekilde bir yönetim düşüncesinde yer yoktur.

Bu yüzden işletmelere misyonunuz nedir diye sorduğumuzda ifade edemedikleri cümleleri aslında benimsemedikleri ortaya çıkar. Halbuki misyon ifadesi işletmeyi oluşturan paydaşların birlikte ortaya çıkarmaları doğru olan bir çalışma sonucu olmalıdır.

Peki vizyon nedir diye sorduğumuzda genel yanıtlar gelecekle ilgili bir durumu işaret eder. Aynen de öyledir. Vizyon işletmelerin gelecek noktasıdır. Bu bazen büyük balık hayaliyle uzak bir nokta olabilir, bazen kolayca erişebileceğimiz bir gelecek noktasıdır fakat her durumda bizim için varıldığında mutlu olacağımız bir yeri tanımlar.

Vizyonu belirlerken geleceği öngöremeyebiliriz ama ekonomik, sosyal, siyasal, demografik, yasal gelişmelerdeki tahminler bizim gelecek planlarımızı yakından etkileyecektir. Bu yüzden vizyon belirlenirken işletmenin uzak çevresini de yakından takip etmek gerekir.

Misyon yani varoluş noktasından vizyon yani gelecek noktasına da küçük hedefler koyarak gidilmelidir. Bu hedefler de genellikle işletmeler için yıllık hedeflere karşılık gelir ya da kısa dönemli iş planlarına. Bu kavramlar doğru anlaşıldığında ve üzerinde iyi düşünüldüğünde işletmelerin yaşam yolculuğu sağlıklı başlayacaktır ve amacına uygun devam edecektir.
 
Bütün işletme sahiplerine 2015 için kendi vizyonlarına bir pencere daha açacakları fırsatları yakalayabilecekleri bir yıl olmasını dilerim.

2015 herkese refah, barış, başarı ve sağlık dolu günler getirsin.
 

Senem Kılıç

Bilgisayar Mühendisi, Yönetim Danışmanı